Het hoofddoekendebat zou helemaal anders kunnen klinken. Stel dat de vrouwen hier angisa's zouden dragen. Wat zou de wereld er vrolijk & kleurig uitzien. En wat zou er veel te praten vallen. Want angisa's hebben hun eigen taal. Zowel de wijze waarop ze rond het hoofd gebonden zijn als de gebruikte doek kunnen iets betekenen.
Christine van Russel-Henar schreef er een mooie en interessant boek,
Angisa Tori, over.
Angisa's hebben vaak tot de verbeelding sprekende namen en vertellen sappige verhalen uit het leven van een kleine gemeenschap waarin niets geheim bleef. Alles wat spanning en beroering bracht, kon zich weerspiegelen in de angisa. Angisa's gaven de gemoedstoestand van de draagster weer, vertelden over haar liefdesleven, haar sociale leven (burenruzie, vriendschappen) of over gebeurtenissen in de familie (geboorte, dood, huwelijk ). Met de angisa kon je ook geheime boodschappen aan je minnaar geven zoals 'wacht mij op de hoek'. Een angisa wordt gebonden met een plankhard gesteven lap stof van één vierkante meter. Een bemiddelde Surinaamse vrouw kon wel 100 hoofddoeken bezitten.
In Fort Zeelandia kocht ik het Kotomisi Kwartet. Daar zit o.a. een kwartet in van bindwijzen van angisa's:
Met de klok mee: Wacht mij op de hoek; Feida: een of meer punten van de doek worden omhoog gestoken om boosheid aan te geven; Let them talk; Angisa genoemd naar de prostituee Maxie Linder.
en een kwartet met namen van doeken:
Met de klok mee: 'Ik ben het blad van de kalebas, ik genees alle kwalen maar slechte manieren genees ik niet', 'De kikker heeft geen haar maar toch draagt hij luizen', 'Jij bent rups, wacht tot je vlinder geworden bent', 'Goede raad is duur'Klik
hier voor nog meer angisa's.
Doeken kunnen ook politieke en sociale gebeurtenissen memoreren. Bij speciale gelegenheden of gebeurtenissen worden stoffen met een bijzonder patroon bedrukt. Het dragen van een angisa rond speciale gebeurtenissen, zoals keti koti, is nog steeds een geliefde traditie in Suriname. In de bibliotheek van Paramaribo zag ik ter ere van keti koti een tafel met angisa's. En in het warenhuis Kirpalani was het aanschuiven bij het rek met traditionele stoffen.
Ik heb zelf ook stoffen gekocht. Voor een patchwork (?):
En voor een rok (?):
Ook nu nog worden bij bijzondere gelegenheden angisa's uitgegeven en komen er nieuwe bindwijzen bij. Met aangepaste namen als 'Bel me op je mobiel' en 'Ik heb geen beltegoed'. Het is dan natuurlijk wel belangrijk dat de andere die geheime taal begrijpt ....
Hou je van breien en van poëzie? Dan kan je de Poetry Society helpen bij het project Knit a Poem. Ter ere van het honderdjarig bestaan van de society breien honderden vrijwilligers/sters het grootste gebreide gedicht ter wereld. Iedereen werkt thuis met eigen restjes wol volgens een patroon dat wordt toegestuurd. Later worden alle lapjes gecombineerd tot een gedicht. De deelnemers krijgen als dank een boekje met ‘poems to knit by’ en worden uitgenodigd voor een groot 'samenbrei-evenement'. De letters van het gedicht zijn al verdeeld, er worden alleen nog mensen gezocht voor de de nederige taak van het breien van de spaties.
