dinsdag 3 juli 2012

'aanwezig, maar vaak ook op de achtergrond, observerend, maar ook sturend'

  Foto @ Harvey Lisse 
Aan het 'tutorialleke' voor de gehaakte kralen wordt gewerkt, but Now For Something Completely Different  ...
Eerder schreef ik al over de rijke taal van de Surinaamse kotomisi (kleding) en angisa (hoofddoek). Dat die taal nog springlevend is bleek weer dit weekend.
Op 1 juli - Keti Koti, de dag dat de afschaffing van de slavernij wordt herdacht - werden in Suriname een hoofd- en schouderdoek gelanceerd die speciaal ontworpen werden ter ere van de nagedachtenis van Elfriede Baarn. Deze ‘Kulturu mama’ beijverde zich jarenlang voor de Afro-Surinaamse cultuur. De Mis’ Elfriede-angisa (hoofddoek) en de Nengre Oso Bangi-schouderdoek hebben een mamiopatroon (mamio is een lappendeken), de eerste exemplaren  werden gemaakt van lapjes uit de voorraad van Elfriede Baarn zelf.
De doeken brengen zoals de traditie is een 'odo' (spreekwoord, gezegde) over. De Nengre Oso Bangi schouderdoek is gebaseerd op de odo 'we moeten trots trots zijn op onze eigen cultuur en haar niet neerhalen om bij anderen in de gunst te komen'. 
De Mis’ Elfriede-angisa is geïnspireerd op de odo die de rol van een bigisma (oude wijze vrouw) weergeeft: 'aanwezig, maar vaak ook op de achtergrond, observerend, maar ook sturend'.
De manier waarop de angisa gebonden wordt (zowel de stof als de bindwijze van een angisa vertellen een verhaal) verwijst naar de golven van het water bij het komen en gaan van het getij. Klinkt dat mooi of klinkt dat mooi??
Als je het dus nog niet zou weten: een Surinaamse hoofddoek is niet zomaar een lapje stof, er zit een wereld van symbolen en wijsheden achter. En voorts, nu ik geen twintiger meer ben (haha!), zou ik wel in een samenleving willen leven waar ik niet als een verwende baby boomer maar als bigisma wordt gezien: 'aanwezig, maar vaak ook op de achtergrond, observerend, maar ook sturend'. Wat vinden de bigisma's die dit lezen hiervan???

Voor het geval het je interesseert: hier vind je eerdere berichten over dit onderwerp:
Suriname: Kotomisi
Suriname: Angisa
Loop door alle gangen van het leven en geef de moed niet op

10 opmerkingen:

marcella zei

ik vind het wel wat maar hoe krijgen we het voor elkaar? :)
Ik heb overigens binnen mijn gezin geen klagen hoor ;)

Martine zei

Durf echt niet te beweren dat ik een wijze vrouw ben.
Ik hou het maar bij een knutsel oma.

Marjan zei

Ik durf mezelf geen bigisma te noemen, maar vond het erg leuk om dit stukje cultuurgoed te lezen en ben dus weer wat 'wijzer' geworden. En als ik een dame tegenkom met zo'n prachtige hoofddoek dan zal ik daar eens goed naar kijken en misschien wil ze me er dan ook nog wat over vertellen.

groetjes weer
marjan

Anny zei

Mooi dit achtergrondverhaal! En... deze zogenaamde verwende babyboomer zou ook weleens willen latn horen dat het niet altijd goud is wat er blinkt. Niet iedere babyboomer heeft z'n schaapjes op het droge. En kind zijn in de jaren 50 was echt afzien!

Annelies zei

Ik denk, helaas, dat ik word gezien als een verwende babyboomer, maar zo voel ik me beslist niet.

betty prins zei

Ja, daar werken wij hard aan om als een bigisma gezien te worden, vooral dat sturende....dat ligt mij wel...
Mooi al die verhalen over een gedrapeerde doek.

inge zei

ja er schuilen heel verhalen achter die hoofddoeken en de manieren waarop ze geknoopt worden ...nu ik wil wel meer op de achtergrons aanwezig zijn als het allemaal wat ronddraait ...dan kan ik volledig opgaan in mijn creatieve uitspattingen ...

Marina zei

Die wijsheid van jou, dat is telkens zo verrijkend!

Corrieneeltje zei

Volgens mij komt dat op zeker moment in je leven ineens aan je voorbij en grijp je het, zo ging het bij mij. Het voelde een beetje alsof ik afstand nam van wie ik tot dat moment was geweest en een nieuwe manier van leven mocht aannemen waarin ik niets hoefde verliezen van wie ik was, maar die persoon mocht bewaren op een speciaal plekje in mijn hart. Het enige dat ik nog mis in deze nieuwe levensperiode is een kleedje dat daarbij past, gek genoeg verlang ik al langer naar kleding die niet meer onderhevig is aan mode maar altijd en overal gedragen kan worden. Deze vrouwen hebben het wijs bekeken en toegepast.

Bertie zei

observerend en op de achtergrond aanwezig, ja, maar dat sturende? ik weet niet of ik daar zo goed in ben. laat de mensen maar wat aanrommelen, denk ik vaak ;-)