Het hoofddoekendebat zou helemaal anders kunnen klinken. Stel dat de vrouwen hier angisa's zouden dragen. Wat zou de wereld er vrolijk & kleurig uitzien. En wat zou er veel te praten vallen. Want angisa's hebben hun eigen taal. Zowel de wijze waarop ze rond het hoofd gebonden zijn als de gebruikte doek kunnen iets betekenen.
Christine van Russel-Henar schreef er een mooie en interessant boek, Angisa Tori, over.Angisa's hebben vaak tot de verbeelding sprekende namen en vertellen sappige verhalen uit het leven van een kleine gemeenschap waarin niets geheim bleef. Alles wat spanning en beroering bracht, kon zich weerspiegelen in de angisa. Angisa's gaven de gemoedstoestand van de draagster weer, vertelden over haar liefdesleven, haar sociale leven (burenruzie, vriendschappen) of over gebeurtenissen in de familie (geboorte, dood, huwelijk ). Met de angisa kon je ook geheime boodschappen aan je minnaar geven zoals 'wacht mij op de hoek'. Een angisa wordt gebonden met een plankhard gesteven lap stof van één vierkante meter. Een bemiddelde Surinaamse vrouw kon wel 100 hoofddoeken bezitten.
In Fort Zeelandia kocht ik het Kotomisi Kwartet. Daar zit o.a. een kwartet in van bindwijzen van angisa's:
Met de klok mee: Wacht mij op de hoek; Feida: een of meer punten van de doek worden omhoog gestoken om boosheid aan te geven; Let them talk; Angisa genoemd naar de prostituee Maxie Linder.
en een kwartet met namen van doeken:
Met de klok mee: 'Ik ben het blad van de kalebas, ik genees alle kwalen maar slechte manieren genees ik niet', 'De kikker heeft geen haar maar toch draagt hij luizen', 'Jij bent rups, wacht tot je vlinder geworden bent', 'Goede raad is duur'Klik hier voor nog meer angisa's.
Doeken kunnen ook politieke en sociale gebeurtenissen memoreren. Bij speciale gelegenheden of gebeurtenissen worden stoffen met een bijzonder patroon bedrukt. Het dragen van een angisa rond speciale gebeurtenissen, zoals keti koti, is nog steeds een geliefde traditie in Suriname. In de bibliotheek van Paramaribo zag ik ter ere van keti koti een tafel met angisa's. En in het warenhuis Kirpalani was het aanschuiven bij het rek met traditionele stoffen.
Ik heb zelf ook stoffen gekocht. Voor een patchwork (?):
En voor een rok (?):
Ook nu nog worden bij bijzondere gelegenheden angisa's uitgegeven en komen er nieuwe bindwijzen bij. Met aangepaste namen als 'Bel me op je mobiel' en 'Ik heb geen beltegoed'. Het is dan natuurlijk wel belangrijk dat de andere die geheime taal begrijpt ....
10 opmerkingen:
Geweldig deze blogpost. Deze hoofddoeken zijn zo mooi en kleurig! Dat knopen is wel een vaardigheid die je moet leren.
Wat een mooi onderwerp.
Nooit geweten de verschillende draaiingen en betekenissen.
Je hebt prachtige stof mee.
En een leerzaam kwarten, leuk !!!
mm
Bedankt voor deze leuke informatieve logjes. Vooral het verhaal van de Angisa. Ik kijk nu heel anders naar deze doeken met hun eigen taal.
Mooie stoffen heb je gekocht.
Hoi Elizabeth, weer zo'n geweldig interessant log! Nooit geweten dat die hoofddoeken hun eigen taal spraken. Spannend! En nu geen verkeerde interpretaties doen, sommige knopen en manieren van dragen lijken nogal op elkaar! Ben benieuwd wat je stofjes gaan worden...
@bertie: opschrijven dwingt je de dingen nog beter te onderzoeken ....
@mm: ik hoorde er twee jaren geleden voor het eerst over en vond het meteen erg interessant.
@willy: het is goed dat zo'n tradities blijven bestaan - het zou jammer zijn als zoiets verdween.
@balsemien: ik vraag mij ook af hoe dit nu in de praktijk ging/gaat ....
Zoveel taal in de Angisa wist ik niet, ook de klederdrachten hier geven in hun dracht betekenissen weer. Maar al deze kleurenpracht en mooie bindingen spannen de kroon. Dank je wel voor dit geweldige logje.
Groetjes Anje.
Prachtig leerzaam verhaal! Dit is een onderwerp dat een plaatsje verdiend in HzG!
Prachtig dat we dit nu weer leren! En mooi dat er ook nog ontwikkeling in zit in deze "taal".
Ik heb genoten van je verhaal over de betekenis achter deze hoofdoeken. Wat een mooie stoffen!! Ik ga over 3 weken naar suriname, en vroeg me af of er op quiltgebied nog iets te vinden is in paramaribo?? Kun jij me misschien helpen, via google kan ik nagenoeg niets vinden...
Verder geniet ik van je blog, ben er in mijn zoektocht regelmatig op terechtgekomen.
met groet,bettina
Ik zie nu pas dat jij veel meer informaties over de kledendracht van Suriname hebt. Ik vind heteen zeer indrukkende onderwerp. En voor mij een stukje herinnering aan de theemuts in mijn kindertijd
Groetjes Hilda
Een reactie posten